Visie
Het toekomstbeeld voor de gemeente
Gemeentebrede keuzes
- De effecten van klimaatverandering worden steeds meer zichtbaar: warmte- en neerslagrecords breken voortdurend. Het is belangrijk dat wij ons aanpassen aan de effecten van klimaatverandering. Het project Gebiedsontwikkeling Zuidelijk Westerkwartier speelt in op de veranderende klimaatomstandigheden. Daarbij wordt natuurontwikkeling met de inrichting van waterbergingsgebieden gecombineerd. In groter verband noemen wij het project Groeningen dat wij ondersteunen. Groeningen staat allereest voor de verzameling van vele kleine en grote natuurgebieden, meren en omliggende landschappen ten oosten, zuiden en westen van de stad Groningen. Voor dit gebied zijn ‘groene en blauwe doelen’ gesteld, waarmee we samen met andere overheden ondernemers en onderwijsinstellingen de eerste klimaatpositieve regio van Nederland willen realiseren. Daarnaast zijn ook thema’s als natuur- en landschapsbeleving, ‘natuurlijk bewegen‘, preventieve gezondheid en nieuwe woonconcepten voor onder meer jongeren, een integraal onderdeel van het project Groeningen.Als gemeente houden we sowieso rekening bij herinrichting van ‘ons’ openbaar gebied met klimaatadaptatie door zoveel mogelijk groen aan te leggen, ruimte op te nemen voor waterberging, -infiltratie en –afvoer en te blijven werken aan een gescheiden riool- en hemelwatersysteem. Dat geldt ook bij ontwikkeling op het gebied van woningbouw, energieopwekking en bedrijvigheid. Het aanleggen van groen draagt bij verkoeling en het tegenaan van hittestress.
Maar ook een circulaire waterketen draagt bij aan het voorkomen van wateroverlast, verbeteren van waterkwaliteit, het vergroten van water- beschikbaarheid in droge periodes en het voorkomen van hittestress. In samenwerking met het Waterschap willen we ons daarom actief blijven inzetten voor het opvangen, zuiveren, opslaan en hergebruiken van water.
Daarnaast zien we voor onszelf ook nadrukkelijk een faciliterende en stimulerende rol, door bijvoorbeeld het geven van voorlichting en het ondersteunen van maatschappelijke initiatieven en initiatieven van andere overheden zoals waterschap en provincie die bijdragen aan een beter klimaat.
Overzicht project Groeningen (bron: www.groeningen.nu)
- We ondersteunen lokale initiatieven rond verduurzaming. We zien in een aantal dorpen en gebieden goede ideeën en initiatieven ontstaan en daar zijn we blij mee. Wij denken graag mee. We vinden het belangrijk dat initiatieven passen in de waarden van het gebied en zijn besproken met het dorp/de omwonenden. Ook willen we dat een deel van de financiële opbrengst ten goede komt aan de lokale gemeenschap, lokale ondernemers en/of terreinbeherende organisaties.
- Natuurinclusief bouwen draagt in onze beleving bij aan de kwaliteit van de leefomgeving (waaronder de gezondheid van bewoners, bevordering van sociale contacten, bevordering van toerisme en het tegengaan van hittestress). We zien daarom veel voordelen in natuurinclusief bouwen en zullen dat waar mogelijk stimuleren.
- Met het Voedselakkoord als basis zetten we in op een duurzame en gezonde samenleving in het Westerkwartier. We hebben aandacht voor goed en lokaal geproduceerd voedsel en zorgen daardoor voor meer gezonde jaren voor onze inwoners. Onze ambitie is om vanuit de Westerkwartierse samenleving een regionale voedselinfrastructuur te bouwen waardoor ketens worden verkort en verdienmodellen voor producenten worden verbeterd. Via die weg willen we samen met de sector werken aan de transformatie van de landbouw. Over 20 jaar zal de agrarische sector er onmiskenbaar anders uitzien dan vandaag de dag. Wij verwachten dat op veel terreinen, en ook op het terrein van de landbouw, door vergaande verduurzaming en innovatieve ontwikkelingen de (milieu)druk op woon- en leefomgeving zal zijn afgenomen. Dit betekent dat er aanpassingen binnen bestaande verdienmodellen nodig zijn en er nieuwe verdienmodellen ontwikkeld zullen moeten worden. Wij verwachten daarbij veel van de innovatiekracht van de sector. Als gemeente willen we de sector daarin ondersteunen en faciliteren.
Begrippen als biodiversiteit, natuurinclusief, precisie en verbetering van voedingswaarde zijn daarbij erg belangrijk. Voor wat betreft de intensieve veehouderijsector zetten we in op bestendiging van al lang geldend beleid: geen nieuwvestiging en geen uitbreiding van dieraantallen bij bestaande bedrijven. Samen met de landbouwsector zullen we verder zoeken naar mogelijkheden om verschillende bedrijfsstrategieën binnen onze gemeente mogelijk te maken die passen bij de kenmerken van ons gebied. Verder vinden we dat het mes aan twee kanten moet snijden. Via voorlichting maken we onze inwoners (lees: de consument) bewuster van het belang en de waarde van duurzamer geproduceerd voedsel. Daarnaast geven wij met het oog op het Voedselakkoord voorlichting aan inwoners om hen te stimuleren om streekproducten te kopen. Zo maken wij inwoners bewust van hun voedsel, stimuleren wij de lokale economie en verduurzamen het verdienmodel voor boeren. Tevens ondersteunen wij actief initiatieven om de distributíe van streekproducten te realiseren via de middenstand en de markten in het Westerkwartier.
We nemen actief deel in het programma Westerkwartier Natuurinclusief, een breed samenwerkingsverband, waarin wordt gewerkt aan versterking van de biodiversiteit, het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteiten en het ontwikkelen van nieuwe kansen voor een vitale landbouw.
- We sluiten aan bij de doelstelling van het Klimaatakkoord om in 2050 een aardgasvrije gebouwde omgeving in het Westerkwartier te hebben. Deze ambitie houdt in dat er tot 2050 27.000 woningen en 2.000 utiliteitsgebouwen verduurzaamd moeten worden. De route hoe wij hiertoe komen staat in de Transitievisie Warmte waar wij aan werken.
- We faciliteren bij voorkeur modaliteiten die beweging stimuleren, zoals lopen, fietsen en het openbaar vervoer. Deze modaliteiten zijn namelijk het minst vervuilend versterken de ontmoetingsfunctie.
- Bij ontwikkelingen in de ondergrond houden wij rekening met de verschillende gebruikers van de ondergrond, zoals bijvoorbeeld energie, warmtenetten, riolering en drinkwater. Bij bovengrondse inrichting, zoals bijvoorbeeld bij het plaatsen van bomen, zoeken we naar oplossingen waarbij de temperatuur in het drinkwaterleidingnet niet te hoog oploopt. Bijvoorbeeld door slim gebruik te maken van de schaduw die bomen bieden. Bij de ondergrondse inrichting wordt eveneens rekening gehouden met de drinkwaterinfrastructuur zodat ook ongewenste opwarming van drinkwater in de ondergrond wordt voorkomen.
- De energietransitie zal leiden tot ruimtelijke ingrepen met effecten op de omgeving. Dit geldt niet alleen voor windmolens of zonneparken, maar ook voor bijvoorbeeld energie- opslagsystemen en elektrische voertuigen (auto's, scooters, fietsen). Bij ontwikkelingen op het gebied van energietransitie en klimaatadaptatie wegen we veiligheidsaspecten daarom integraal mee.
