Gebiedskompas
Karakter, Bijzonder kansen en opgaven
Gebiedskompas - Voorzieningenkernen
Typering
De voorzieningenkernen (centrumdorpen) zijn onze bovenlokale ‘dragers’ van voorzieningen. In de voorzieningenkernen zijn werk-, winkel- en zorgvoorzieningen in (zeer) goede mate aanwezig. Elk van de voorzieningenkernen beschikt daarnaast over een bedrijventerrein. Voor de langere termijn bestaan goede perspectieven voor behoud en versterking van de voorzieningen. De voorzieningenkernen liggen geografisch goed verspreid in de gemeente.
Opvallend in Leek is de aanwezigheid van RSG de Borgen, met een aanbod van VMBO, Havo, atheneum/gymnasium. Evenzeer is het aanbod van Voortgezet Onderwijs in Grijpskerk opvallend, met de aanwezigheid van het Lauwers College. De ligging aan het spoor maakt daarnaast dat de Grijpskerk een goede ov-bereikbaarheid kent.
Ligging voorzieningenkernen
Koers en keuzes
Voorzieningen
Als het gaat om voorzieningen willen we dat de voorzieningenkernen hun positie vasthouden. Voor sommige functies geldt daarbij dat zij slechts op enkele plekken aanwezig kunnen zijn, zoals voortgezet onderwijs, specialistische zorg en overheidsfuncties. Daarvoor zijn de voorzieningenkernen het meest kansrijk. In Grootegast besteden wij daar extra aandacht aan omdat de voorzieningen onder druk komen te staan. Omdat we willen dat inwoners van het Westerkwartier zoveel mogelijk hun behoeften in eigen gemeente kunnen bedienen, zetten we de komende jaren extra in op de onderlinge verbinding tussen de voorzieningendorpen. Het Westerkwartier wordt daardoor meer één gemeente.
Wonen
Tot en met 2040 moeten 35.000 woningen worden gerealiseerd in de Regio Groningen – Assen. Circa 15.000 daarvan moeten worden gebouwd in de regio. Wij willen verantwoordelijkheid nemen voor een deel van die opgave. Groei van onze voorzieningenkernen zien we als middel om te kunnen investeren in aantrekkelijke dorpen. Het zorgt voor behoud van woningwaarde, kansen voor doorstroming, investeringsbereidheid in bestaande woningen, kansen om nieuwe woningen toe te voegen en daarmee plekken te ontwikkelen die de dorpen beter maken. Ook kunnen nieuwe inwoners in dorpen het verschil maken bij het in stand houden van voorzieningen waar omliggende woondorpen ook gebruik van maken, zoals de basisschool of supermarkt.
We leggen de nadruk op groei in aantallen op de best bereikbare plekken. Dat betreft vooral Zuidhorn, Leek en Marum. Inzoomend op deze kernen kijken we bij de uitbreidingsrichting allereerst naar gebieden die aansluiten bij de meest recente woonuitbreidingen. In Leek hebben we het Industriepark Leek in beeld, waar we kansen zien om over een langere periode toe te werken naar een transformatie, waarin wonen steeds meer een rol krijgt. Daarmee kunnen we invulling geven aan de behoefte aan meer woningen, zonder daarmee extra te hoeven uitbreiden buiten de bebouwde kom van Leek. Ook zien we transitiemogelijkheden in de jaren 70-wijken in Leek.
Werken
De bestaande bedrijventerreinen zijn belangrijk voor de lokale economie. We zullen onze ondernemers daarom waar mogelijk faciliteren in hun groeiwensen. Tegelijk is het een feit dat de bestaande bedrijventerreinen (uitgezonderd Bedrijvenpark Leeksterveld) volledig zijn uitgegeven. Ruimte voor de nieuwe vestiging van nieuwe bedrijven is daardoor schaars. Daarom zetten we in op de snelle verdere ontwikkeling van de economische kernzone rond de A7. Waar mogelijk willen we nieuwvestigingen in dat gebied laten plaatsvinden. Bij Grootegast, Grijpskerk, Marum en Zuidhorn (en incidentele bedrijfslocaties elders binnen het grondgebied van de gemeente) is enige ontwikkeling mogelijk ( rekening houden met de (lokale) behoefte. Er is daarbij steeds sprake van maatwerk waarbij aansluiting wordt gezocht bij de bestaande schaal en omvang van het betreffende dorp/bedrijventerrein en waarbij onderzocht is of al dan niet mogelijkheden bestaan voor inbreiding of herstructurering van het bestaande bedrijventerrein.
In industriepark Leek zien wij een gebied dat staat voor een grote transformatiekans. Deze zullen wij nader uitwerken in een Masterplan.
Detailhandel
We willen de bestaande centrumgebieden zo sterk mogelijk houden. Daarom staan we buiten de begrenzing van de huidige winkelgebieden geen verdere uitbreiding van detailhandel toe. Waar op dit moment reeds winkels gevestigd zijn kunnen ze uiteraard gevestigd blijven.
Ook willen we werken aan compacte centra. In lijn met de aanbeveling uit de Detailhandelsvisie willen het aantal vierkante meter detailhandel terugdringen, zodat de leegstand op een acceptabel niveau blijft. Verplaatsen van winkels en herbestemmen van leegstaande winkelpanden aan de randen van de winkelcentra behoren tot de mogelijkheden om daaraan concreet invulling te geven.
In de Detailhandelsvisie wordt een aantal aanbevelingen gedaan. Voor een aantal aanbevelingen geldt dat de ondernemers primair aan zet zijn. Toch worden er ook aanbevelingen gedaan waarbij wij als gemeente eerstverantwoordelijk zijn. Het gaat om deze aspecten waar we graag mee aan de slag gaan:
Leek
- Verbeteren relatie centrum met Grootwinkelplein en Nienoord.
- Versterken uitstraling centrumgebied en winkels.
- Binding met wijk Oostindie versterken.
Zuidhorn
- Beleving pleinen versterken.
- Betere binding met wijk Oostergast.
Marum
- Meer concentratie van winkels en voorzieningen.
Grijpskerk
- Versterken uitstraling Herestraat en aangrenzend winkelgebied.
- Tegengaan leegstand.